Małopolska Wschodnia i Lubelszczyzna były kolebką ukraińskich nacjonalistów. Stąd pochodziło najwięcej morderców, którzy z ogromnym sadyzmem dawali upust swym zbrodniczym instynktom, uczestnicząc w rzeziach Polaków, Żydów i Ormian. Oto członkowie OUN-UPA, którzy wydawali rozkazy mordowania Polaków, jak i ci, którzy z azjatyckim okrucieństwem je wykonywali. Ich nazwiska nie powinny ulec zapomnieniu. W świetle prawa międzynarodowego są zbrodniarzami winnymi ludobójstwa ludności cywilnej. Niniejsze opracowanie bazuje na bogatym materiale źródłowym. Przytacza dokumenty OUN-UPA, zeznania ukraińskich morderców ujętych przez sowieckie organy bezpieczeństwa, a także ich wspomnienia i zapiski dostępne w innych źródłach. Przeplata się z nimi treść dokumentów sporządzonych przez polskich świadków ich zbrodni, zwłaszcza sprawozdań lokalnych Polskich Komitetów Opieki, wysyłanych do Rady Głównej Opiekuńczej.

Wśród wielu książek o Wołyniu brakuje takich, które całościowo opisywałyby kontekst i przebieg dokonanej tam bestialskiej rzezi. Niniejsze opracowanie ma tę lukę wypełniać. Autor dowodzi niezbicie, iż zbrodnie dokonane przez Ukraińców były wynikiem oddziaływania ideologii stworzonej przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów. Ukazuje kulisy współpracy OUN z Abwehrą w czasie agresji Niemiec na ZSRR oraz późniejszej, kiedy Niemcy oparli swą władzę właśnie na Ukraińcach, z których sformowali administrację i policję ‒ głównych sprawców holocaustu na Wołyniu. Przedstawia ośrodki polskiej samoobrony – ostatnie przyczółki nadziei i ocalenia dla mieszkańców mordowanych wsi i miasteczek. Ogrom ukraińskich zbrodni ukazany został w świetle zachowanych, nierzadko unikatowych, dokumentów, pamiętników, relacji i świadectw uczestników tamtych wypadków. Nie tylko polskich, ale także ukraińskich i rosyjskich. Obfitość zebranych materiałów pozwala wyrobić samodzielne spojrzenie na przebieg zdarzeń, które rozegrały się na Wołyniu w czasie II wojny światowej.

Jest to dzieło fundamentalne, gdyż zebrało nie tylko dorobek historyczny dotychczas publikowany na ten temat w rozlicznych opracowaniach, lecz również opiera się na materiałach archiwalnych z Polski i Ukrainy nigdy dotąd nie publikowanych i nie będących w obiegu naukowym. Praca poprzez swą szczegółowość posiada wybitny walor poznawczy i naukowy, z uwagi na przeszło 3000 przypisów odwołujących się do zasobów archiwalnych. Oba tomy, liczące łącznie 1280 stron, to pasjonująca lektura. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że Autor starał się bezskutecznie przez dwa lata o wydanie tej pracy w Instytucie Pamięci Narodowej. Gdy okazało się, że tak ważnej pracy nie chce podjąć się instytucja finansowana przez polskich podatników, Autor zdecydował się ją opublikować w niezależnym Wydawnictwie Polityki Polskiej. [www.politykapolska.eu]

Jest to dzieło fundamentalne, gdyż zebrało nie tylko dorobek historyczny dotychczas publikowany na ten temat w rozlicznych opracowaniach, lecz również opiera się na materiałach archiwalnych z Polski i Ukrainy nigdy dotąd nie publikowanych i nie będących w obiegu naukowym. Praca poprzez swą szczegółowość posiada wybitny walor poznawczy i naukowy, z uwagi na przeszło 3000 przypisów odwołujących się do zasobów archiwalnych. Oba tomy, liczące łącznie 1280 stron, to pasjonująca lektura. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że Autor starał się bezskutecznie przez dwa lata o wydanie tej pracy w Instytucie Pamięci Narodowej. Gdy okazało się, że tak ważnej pracy nie chce podjąć się instytucja finansowana przez polskich podatników, Autor zdecydował się ją opublikować w niezależnym Wydawnictwie Polityki Polskiej. [www.politykapolska.eu]

Chociaż rzeź wołyńska z 1943 roku należy obecnie do najbardziej nagłośnionych w Polsce wydarzeń historycznych, nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nie była to jedyna masowa zbrodnia ukraińskich nacjonalistów na ludności polskiej w okresie II wojny światowej. Ludobójstwo dokonane w latach 1943–1945 na obszarze Galicji Wschodniej pochłonęło prawdopodobnie około 30 tysięcy istnień ludzkich i było nie mniej brutalne od ludobójstwa wołyńskiego. Książka Damiana Markowskiego, znakomitego historyka, znawcy dziejów Europy Wschodniej, byłego członka Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, jest pierwszą publikacją poświęconą wyłącznie tym zapomnianym wydarzeniom. Praca zawiera najdokładniejsze jak dotąd ustalenia, powstałe w oparciu o polskie, ukraińskie, niemieckie i sowieckie źródła, niekiedy zupełnie wcześniej nieznane. W jakim stopniu wydarzenia w Galicji Wschodniej przypominały te z Wołynia? Jak przebiegała czystka i co oznaczała dla polskich mieszkańców regionu? Jak wyglądały próby oddolnej samoobrony, a jak reakcja zorganizowanego polskiego podziemia? W jaki sposób ustosunkowali się do niej niemieccy, a następnie sowieccy okupanci? I wreszcie – na czym polega polsko­ukraiński konflikt pamięci historycznej? Przelana podczas tamtych wydarzeń krew na dziesiątki lat podzieliła dwie bliskie sobie społeczności żyjące na wspólnej ziemi. Podczas pracy autorowi przyświecał ważny cel: ponownie zbliżyć Ukraińców i Polaków. Książka W cieniu Wołynia napisana jest z szacunkiem dla ofiar poległych po obu stronach, ale przede wszystkim z pokorą i respektem wobec źródeł. Podejmuje temat bolesny, przy całej świadomości tego, że dopiero rzetelne mówienie o historycznej prawdzie, a nie przemilczanie faktów, zbuduje wolne od resentymentów relacje polsko-ukraińskie.